सिस्टिमॅटिक इनव्हेस्टमेंट प्लॅन (SIP) म्हणजे काय?
4 मिनिट 25 सेकंद वाचण्यासाठी
सिस्टिमॅटिक इनव्हेस्टमेंट प्लॅन (एसआयपी) म्हणजे म्युच्युअल फंड्सने गुंतवणुकीसाठी सुरू केलेला मार्ग आहे ज्यात आपण एखाद्या म्युच्युअल फंड स्किम्स मध्ये नियमित कालावधीने एक निश्चित रक्कम गुंतवू शकता - जसे महिन्यातून एकदा किंवा तीन महिन्यांतून एकदा, अशाने आपल्याला एकरकमी गुंतवणूक करावी लागत नाही. यासाठी किमान रु. 500 दरमहा रक्कम गुंतवली जाऊ शकते आणि हे एखाद्या आवर्त ठेवी सारखेच आहे. जर आपण आपल्या बँकेला दर महिन्याला ठराविक रक्कम डेबीट करण्याचे निर्देश दिले तर ते फार सोयीस्कर ठरेल.
भारतातील म्युच्युअल फंड गुंतवणूकदारांमध्ये एसआयपीची लोकप्रियता वाढत आहे, कारण याने शिस्तबद्ध पद्धतीने गुंतवणूक करता येते आणि बाजाराच्या चढ-उतारांची आणि बाजाराच्या वेळेची काळजी करण्याची गरज नसते. म्युच्युअल फंडचे सिस्टिमॅटिक इनव्हेस्टमेंट प्लॅन्स दीर्घकाळासाठी गुंतवणूक करण्याचा सर्वात चांगला मार्ग आहेत. दीर्घकाळासाठी गुंतवणूक करणे फार महत्त्वाचे आहे, म्हणूनच आपल्याला गुंतवणूक करणे लवकर सुरू करायला पाहिजे ज्याने आपल्याला शेवटी परतावा अधिक मिळेल. तर आपला कानमंत्र असायला हवा - लवकर सुरू करा, नियमितपणे गुंतवणूक करा आणि आपल्या गुंतवणुकीचा पुरेपूर फायदा घ्या.
SIP कसे कार्य करते?
SIP किंवा सिस्टेमॅटिक इन्व्हेस्टमेंट प्लॅन रुपये किमतीच्या सरासरीकरणाच्या (Rupee Cost Averaging) तत्त्वावर कार्य करते, ज्याचा अर्थ असा की जेव्हा बाजार खाली असतो तेव्हा तुम्ही जास्त युनिट्स खरेदी करता आणि जेव्हा बाजार वर असतो तेव्हा तुम्ही कमी युनिट्स खरेदी करता, पण प्रत्येक वेळी समान रक्कम गुंतवणूक करता. अशाप्रकारे, तुम्ही खरेदीच्या खर्चाची सरासरी करता आणि वेळेचा विचार न करता बाजाराच्या चढउतारांमुळे फायदा मिळवता येतो. तथापि, SIP पद्धतीद्वारे म्युच्युअल फंडमध्ये केलेली गुंतवणूक देखील बाजारातील अस्थिरता आणि जोखमीच्या अधीन असते.
चला, एका उदाहरणाद्वारे SIP गुंतवणूक कशी कार्य करते ते समजून घेया.
मासिक SIP गुंतवणूक: ₹1,000
गुंतवणूक कालावधी: 5 महिने
चला मानूया की या 5 महिन्यांत म्युच्युअल फंड युनिट्सच्या बाजारभावात चढउतार होत आहे.
| महिना | गुंतवणूक (₹) | प्रति युनिट किंमत (₹) | खरेदी केलेले युनिट्स |
|---|---|---|---|
| महिना 1 | 1,000 | 50 | 20 |
| महिना 2 | 1,000 | 40 | 25 |
| महिना 3 | 1,000 | 20 | 50 |
| महिना 4 | 1,000 | 25 | 40 |
| महिना 5 | 1,000 | 50 | 20 |
| एकूण | 5,000 | 155 युनिट्स |
म्हणून, तुम्ही पाहू शकता -
एकूण गुंतवणूक: ₹5,000
एकूण खरेदी केलेले युनिट्स: 20 + 25 + 50 + 40 + 20 = 155 युनिट्स.
प्रति युनिट सरासरी किंमत: ₹5,000 / 155 युनिट्स ≈ ₹32.26 प्रति युनिट.
म्युच्युअल फंड SIP गुंतवणुकी मुळे तुमचा फायदा कसा होऊ शकतो
म्युच्युअल फंड SIP मध्ये गुंतवणूकीचे विविध फायदे पुढे दिलेले आहेत:
1. गुंतवणुकीसाठी शिस्तबद्ध दृष्टिकोन: SIP नियमित आणि शिस्तबद्ध गुंतवणूक प्रोत्साहित करते. नियमितरित्या एक निश्चित रक्कम गुंतवून, गुंतवणूकदार गुंतवणुकीची सवय विकसित करू शकतात.
2. चक्रवाढ लाभ: चक्रवाढ शक्ती सर्वोत्तम प्रकारे कार्य करते जेव्हा दीर्घकाळापर्यंत, नियमितपणे गुंतवणूक केली जाते. SIP गुंतवणूकदारांना चक्रवाढीच्या परताव्याचा फायदा देते, कारण उत्पन्न झालेले परतावे पुन्हा गुंतवले जातात.
3. रुपये किमतीचे सरासरीकरण: SIP गुंतवणूकदारांना रुपये किमतीचे सरासरीकरण करण्यात मदत करते. रुपये किमतीचे सरासरीकरण म्हणजे जेव्हा बाजार खाली असतो, तेव्हा तुम्ही जास्त युनिट्स खरेदी करू शकता आणि जेव्हा बाजार वर असतो, तेव्हा तुम्ही कमी युनिट्स खरेदी करू शकता. हे बाजाराच्या चढउतारांचा गुंतवणुकीवर होणारा परिणाम पसरवण्यास मदत करते.
4. सुविधा: SIP एक अधिक सोयीस्कर गुंतवणूक स्वरूप आहे. तुम्ही बँक मँडेटद्वारे म्युच्युअल फंड स्कीममध्ये SIP स्वयंचलित करू शकता आणि खात्री करू शकता की तुमच्या बँक खात्यातून एक निश्चित रक्कम वजा केली जाईल आणि निवडलेल्या म्युच्युअल फंड स्कीममध्ये गुंतवली जाईल.
5. कमी गुंतवणूक भांडवल: SIP एक परवडणारी गुंतवणूक म्हणून उदयास येते कारण तुम्ही कमी रकमेने गुंतवणूक सुरू करू शकता, जे ते परवडणारे बनवते. हे मुख्यतः तरुण गुंतवणूकदारांसाठी किंवा मर्यादित निधीसह गुंतवणूक सुरू करणार्‍यांसाठी उपयुक्त ठरू शकते.
6. SIP मुळे सोपी आणि सहज गुंतवणूक: तुम्ही किती SIP गुंतवणूक करू इच्छिता आणि मासिक, त्रैमासिक आणि अधिक सारख्या गुंतवणुकीच्या वारंवारतेच्या दृष्टीने SIP फ्लेक्सिबिलिटी देते. तुम्ही तुमच्या आर्थिक परिस्थितीनुसार तुमच्या SIP रक्कम वाढवू किंवा कमी करू शकता.
7. SIP विविधता देते: म्युच्युअल फंड स्कीममध्ये SIP द्वारे गुंतवणूक केल्याने वेगवेगळ्या मालमत्तेच्या वर्गांमध्ये विविधता येते, जसे की, क्षेत्रे, भौगोलिक क्षेत्रे आणि इतर.
8. व्यावसायिकदृष्ट्या व्यवस्थापित गुंतवणूक: म्युच्युअल फंड योजना व्यावसायिक फंड व्यवस्थापकांद्वारे व्यवस्थापित केल्या जातात, ज्यांच्याकडे सर्वोत्तम गुंतवणुकीच्या संधींचे विश्लेषण आणि निवड करण्याचे कौशल्य असते. यामुळे गुंतवणूकदारांना त्यांच्या आर्थिक उद्दिष्ट प्राप्तीसाठी अधिक संधी मिळतात.
9. पॅसिव्हली मॅनेज्ड म्युच्युअल फंड: पॅसिव्हली मॅनेज्ड म्युच्युअल फंड हे गुंतवणूक फंड्स आहेत जे विशिष्ट बाजार निर्देशांक किंवा बेंचमार्कच्या कामगिरीला मागे टाकण्याचा प्रयत्न न करता त्यांच्या सारखी कामगिरी करण्याचे उद्दिष्ट ठेवतात, त्यांना. या फंड्सचा प्राथमिक उद्देश निवडलेल्या निर्देशांकाच्या परताव्याच्या जास्तीत जास्त समान परतावा देणे असते, आणि गुंतवणूकदार SIP पद्धतीद्वारे या फंड्समध्ये गुंतवणूक करू शकतात.
म्युच्युअल फंड SIP चे प्रकार
म्युच्युअल फंड SIP चे मुख्य प्रकार पुढे दिलेले आहेत:
1. नियमित SIP: या SIP मध्ये, तुम्ही नियमित अंतराने निश्चित रक्कम गुंतवणूक कराल.
2. फ्लेक्सिबल SIP: या SIP मध्ये गुंतवणूकदारांना त्यांच्या सोयीप्रमाणे गुंतवणुकीची रक्कम बदलण्याची किंवा गुंतवणूक न करण्याची सुविधा आहे.
3. परपेट्युअल SIP: नियमित SIP सहसा समाप्तीची तारीख असते, परंतु परपेट्युअल SIP तोपर्यंत सुरू राहतो जोपर्यंत गुंतवणूकदार ते थांबवण्याचा निर्णय घेत नाहीत.
4. ट्रिगर SIP: या sip मध्ये तुम्ही गुंतवणुकीसाठी काही विशिष्ट ट्रिगर सेट करू शकता, जसे की विशिष्ट तारीख, NAV पातळी किंवा निर्देशांक पातळी.
5. मल्टी SIP: तुम्ही एकाच SIP चा वापर करून एका पेक्षा जास्त म्युच्युअल फंड स्कीममध्ये गुंतवणूक करू शकता.
6. स्टेप-अप SIP SIP च्या या स्वरूपात टॉप-अप SIP सारखे आहे, परंतु गुंतवणुकीच्या रकमेतील वाढ पूर्वनिर्धारित असते आणि नियमित अंतराने होते.
SIP द्वारे म्युच्युअल फंड्समध्ये गुंतवणूक कशी करायची?
तुम्ही SIP मोडद्वारे म्युच्युअल फंड्समध्ये खालील पद्धतीने गुंतवणूक करू शकता:
- तुमच्या गुंतवणुकीच्या उद्दिष्टांवर, गुंतवणुकीच्या कालावधीवर आणि जोखीम सहन करण्याच्या क्षमतेवर आधारित म्युच्युअल फंड योजना निवडा.
- प्लॅटफॉर्मवर आवश्यक KYC आणि इतर आवश्यकतांची पूर्तता करा.
- प्लॅटफॉर्म/म्युच्युअल फंड/MFD द्वारे विनंती केलेली आवश्यक कागदपत्रे सादर करा.
- तुम्हाला नियमितपणे किती रक्कम गुंतवायची आहे ते ठरवून तुमची SIP सेट करा, तुमच्या गुंतवणुकीची वारंवारता निवडा आणि तुम्हाला SIP किती काळ चालू ठेवायची आहे ते ठरवा.
- निवडलेल्या तारखांना तुमच्या बँक खात्यातून विशिष्ट रक्कम डेबिट करण्यासाठी तुमच्या बँकेत स्टँडिंग इन्सट्रक्शन किंवा इलेक्ट्रॉनिक क्लिअरिंग सर्व्हिस मँडेट करा. निवडलेल्या तारखेला, रक्कम स्वयंचलितपणे तुमच्या खात्यातून डेबिट केली जाईल आणि म्युच्युअल फंड योजनेत गुंतवली जाईल.
- म्युच्युअल फंड, फंडाच्या नेट अॅसेट व्हॅल्यूच्या अनुसार तुमच्या खात्यात युनिट्स वाटेल.
टीप: तुम्ही तुमची SIP रक्कम वाढवू किंवा कमी करू शकता, किंवा कोणत्याही वेळी दंडाशिवाय SIP थांबवू किंवा विराम देऊ शकता. गुंतवणुकीत तुमचा पुढचा मार्ग जाणून घेण्यासाठी तुम्ही SIP कॅल्क्युलेटरचा वापर करून विशिष्ट कालावधीनंतर तुमच्या SIP गुंतवणुकीच्या परताव्याचा अंदाज देखील लावू शकता. निर्गमन भार आणि कराच्या परिणामांच्या अधीन राहून गुंतवणूक केलेली रक्कम काढून घेता येते.
SIP सुरू झाल्यानंतर, तुम्हाला फक्त तुमच्या गुंतवणुकीच्या कामगिरीचे नियमितपणे निरीक्षण आणि पुनरावलोकन करणे आवश्यक आहे.
निष्कर्ष
SIP मध्ये गुंतवणूक केल्यामुळे तुम्हाला अनेक प्रकारे फायदे मिळू शकतात, जसे की सहजता, परवडणारी किंमत, आणि बरेच काही.
प्रत्येक प्रकारच्या SIP वेगवेगळे फायदे देतात, आणि वेगवेगळ्या वैशिष्ट्ये, व्यवस्थापन शुल्क, कराचे परिणाम यांसह येतात, जे तुम्हाला तुमच्या गरजेनुसार सर्वोत्तम SIP निवडण्याची मुभा देते.
अस्वीकरण
म्युच्युअल फंडातील गुंतवणूक ही बाजारातील जोखीमीच्या अधीन आहेत, योजनेसंबंधित सर्व दस्तऐवज काळजीपूर्वक वाचावेत.